Ï TÜRKMENISTANYŇ KANUNY <br> «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda
mail-icon
altynasyr.newspaper@sanly.tm
EN RU TK

TÜRKMENISTANYŇ KANUNY <br> «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunyna üýtgetmeler we goşmaçalar girizmek hakynda

view-icon 23808
I. 2004-nji ýylyň 25-nji oktýabrynda Türkmenistanyň Halk Maslahaty tarapyndan kabul edilen «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunyna (2005-nji ýylyň 25-nji oktýabrynda kabul edilen Türkmenistanyň Kanunynyň görnüşinde) (Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň resmi namalarynyň ýygyndysy, 2005 ý., HM-80; Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2005 ý., № 3-4, 37-nji madda; 2006 ý., № 3, 12-nji madda; 2007 ý., № 1, 20-nji we 24-nji maddalar, № 2, 48-nji madda, № 4, 68-nji we 74-nji maddalar; Türkmenistanyň Halk Maslahatynyň resmi namalarynyň ýygyndysy, 2008 ý., HM-96; Türkmenistanyň Mejlisiniň Maglumatlary, 2008 ý., № 1, 7-nji madda, № 3, 41-nji madda; 2009 ý., № 2, 41-nji madda, № 3, 45-nji madda; 2010 ý., № 1, 19-njy madda, № 2, 34-nji madda, № 3, 64-nji madda; 2011 ý., № 1, 5-nji we 24-nji maddalar, № 2, 45-nji madda, № 3, 59-njy madda; 2012 ý., № 1, 48-nji madda, № 3, 68-nji madda; 2013 ý., № 1, 7-nji madda, № 2, 26-njy madda; 2014 ý., № 1, 24-nji we 49-njy maddalar, № 3, 112-nji madda, № 4, 149-njy madda; 2015 ý., № 2, 48-nji we 71-nji maddalar, № 3, 111-nji madda; № 4, 146-njy madda; 2016 ý., № 1, 52-nji madda) şu üýtgetmeleri we goşmaçalary girizmeli:

1. Bitewi Kanunyň ýazgysynda «Türkmenistanyň Saparmyrat Türkmenbaşynyň Raýat Bitewi kanunynda», «Türkmenistanyň Saparmyrat Türkmenbaşynyň Raýat Bitewi kanunynyň», «Türkmenistanyň Saparmyrat Türkmenbaşynyň Raýat Bitewi kanuny», «Türkmenistanyň Saparmyrat Türkmenbaşynyň Raýat bitewi kanunynda», «Türkmenistanyň Saparmyrat Türkmenbaşynyň Raýat Bitewi kanunyna» we «Saparmyrat Türkmenbaşynyň Türkmenistanyň Raýat kodeksine» diýen salgylanmany degişlilikde «Türkmenistanyň Raýat kodeksinde», «Türkmenistanyň Raýat kodeksiniň», «Türkmenistanyň Raýat kodeksi» we «Türkmenistanyň Raýat kodeksine» diýen salgylanma çalşyrmaly.

2. 1-nji maddanyň üçünji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Şu bitewi Kanunda bellenen salgytlar babatynda salgyt töleýji diýlip ykrar edilýän her bir tarap olary tölemäge borçludyr.».

3. 2-nji maddada:

birinji bölegiň ikinji tesiminde «kadalaşdyrýan namalar» diýen sözleri «düzgünleşdirýän kadalaşdyryjy hukuk namalar» diýen sözlere çalşyrmaly;

şu mazmunly bölegi goşmaly:

«6. Şu bitewi Kanunyň düzgünleri bilen kesgitlenmeýän salgyt hukuk gatnaşyklaryndaky islendik düşünjeler, Türkmenistanyň kadalaşdyryjy hukuk namalarynda oňa berilýän mana eýe bolup biler.».

4. 3-nji maddanyň birinji we ikinji böleginde, 7-nji maddanyň dördünji böleginde «Salgyt hakynda», «ulanylýan», «salynýan jerimeler hem-de gaýry çäreler» diýen sözleri degişlilikde «Salgytlar hakynda», «hereket edýän», «jerimeler hem-de gaýry çäreler görnüşindäki tölegler» diýen sözlere çalşyrmaly.

5. 8-nji maddada:

birinji bölekde «berilýän» diýen sözi aýyrmaly;

ikinji bölegiň ikinji tesiminiň ikinji sözleminde, dördünji bölegiň üçünji tesiminde «geljekki tölegleriň hasabyna soňundan hasaplaşyk geçirmäge», «köpeltmek» diýen sözleri degişlilikde «soňra geljekki tölegleriň hasabyna hasaplaşyga alynmaga», «artdyrmak» diýen sözlere çalşyrmaly.

6. 9-njy maddanyň birinji bölegine şu mazmunly tesimi goşmaly:

«Türkmenistanyň dahyllylary bolup durmaýan edara görnüşli taraplar tarapyndan, şol sanda salgyt ýumuşçylarynyň üsti bilen salgytlary tölemek daşary ýurt (erkin ýörgünli) pulunda amala aşyrylyp bilner.».

7. 17-nji maddada:

bitewi Kanunyň rus dilindäki ýazgysynda birinji bölegiň üçünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«или его главный руководящий орган (администрация, дирекция, правление или иной подобный орган) находится на территории Туркменистана.»;

ikinji bölegiň dördünji tesiminden soň şu mazmunly tesimleri goşmaly:

«Şeýle-de, daşary ýurtly edara görnüşli tarap, degişli ýyl üçin daşary döwletiň salgyt dahyllysydygy baradaky resmi tassyknamanyň asyl nusgasyny – salgyt gullugyna we göçürme nusgasyny — salgyt ýumuşçylaryna, «Salgytlar hakynda» Türkmenistanyň bitewi Kanunynyň 181-nji maddasynyň düzgünlerine laýyklykda, edara görnüşli tarapyň peýdasyndan (girdejisinden) alynýan salgydy tölemekden boşadylýan ýa-da beýleki salgyt ýeňilliklerinden peýdalanylýan her ýylyň 1-nji martyndan gijä galman bermeli. Şular ýaly salgyt dahyllylygy baradaky resmi tassyknama berilmedik ýagdaýynda, salgyt ýumuşçysy daşary ýurtly edara görnüşli tarap babatynda bu bitewi Kanunyň 181-nji maddasynyň düzgünlerine laýyklykda, edara görnüşli tarapyň peýdasyndan (girdejisinden) alynýan salgydy tölemekden boşatmaklygy ýa-da beýleki salgyt ýeňilliklerinden peýdalanmaklygy, ulanmagy bes etmeli we bu daşary ýurtly edara görnüşli tarap babatynda degişli tertipde bitewi Kanunyň 180-nji maddasynyň düzgünleri ulanylmaly, bu barada bolsa degişli salgyt gullugy salgyt ýumuşçylaryny bäş gün möhletde ýazmaça habarly etmeli. Şular ýaly daşary ýurtly edara görnüşli tarap babatynda bu bitewi Kanunyň 181-nji maddasynyň düzgünlerine laýyklykda, edara görnüşli tarapyň peýdasyndan (girdejisinden) alynýan salgydy tölemekden boşatmaklygy ýa-da beýleki salgyt ýeňilliklerinden peýdalanmaklygy täzeden ulanmaklyk, onuň degişli ýyl üçin daşary döwletiň salgyt dahyllysydygy baradaky resmi tassyknamany — salgyt gullugyna we göçürme nusgasyny — salgyt ýumuşçylaryna beren gününiň ertesinden başlap amala aşyrylýar.

Eger-de daşary ýurtly edara görnüşli tarapyň salgyt dahyllylygy üýtgeýän bolsa (ol başga ýurduň dahyllysy bolanda), onda ol başga daşary döwletiň salgyt dahyllysydygy baradaky resmi tassyknamanyň asyl nusgasyny, onuň üýtgän senesinden soň ýigrimi günden gijä galman salgyt gullugyna bermelidir. Şu ýagdaýda, şular ýaly tarapyň öňki salgyt dahyllylygy babatynda şu bitewi Kanunyň 181-nji maddasynyň düzgünlerine laýyklykda, edara görnüşli tarapyň peýdasyndan (girdejisinden) alynýan salgydy tölemekden boşatmaklyk ýa-da beýleki salgyt ýeňilliklerinden peýdalanmaklyk bes edilýär we bu daşary ýurtly edara görnüşli tarap babatynda degişli tertipde bitewi Kanunyň 180-nji maddasynyň düzgünleri ulanylmaly, bu barada bolsa degişli salgyt gullugy daşary ýurtly edara görnüşli tarapy we salgyt ýumuşçylaryny bäş gün möhletde ýazmaça habarly etmeli.»;

bäşinji tesimi ýedinji tesim diýip hasaplamaly.

8. 18-nji maddada:

birinji bölekde:

on birinji tesimde «we gozgalmaýan emläge bolan hukugynyň bellige alynmagy amala aşyrylanda;» diýen sözleri aýyrmaly;

on üçünji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«işler hakykatdan hem desganyň (işleriň toplumynyň) tabşyryş-kabul ediş ykrarnamasyna gol çekilenden soň ýa-da şol desga buýrujy tarapyndan ulanylyp başlanandan soň gutaranda (degişli şertnama ýa-da Türkmenistanyň kanunçylygy bilen göz öňünde tutulan, kepillendirilen hyzmat etmekligiň çäklerinde geçirilýän işlerden başga).»;

ikinji bölegiň «d)» bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«d) şu edara görnüşli tarapyň adyndan diňe şertnamalara gol çekişmek maksatlary üçin hemişelik saklanýan ýer;»;

üçünji bölekde «tabşyryk-şertnamanyň, toparyň ýa-da konsignasiýanyň we şoňa meňzeş ylalaşygyň» diýen sözleri «tabşyryk, komissiýa ýa-da konsignasiýa şertnamasynyň ýa-da beýleki şoňa meňzeş şertnamanyň» diýen sözlere çalşyrmaly.

9. 19-njy maddanyň ikinji böleginiň üçünji we dördünji tesimlerinde «salgyt töleýji tarapyndan» we «salgyt edarasyna» diýen sözleri degişlilikde «salgyt töleýjilere» we «salgyt gullugyna» diýen sözlere çalşyrmaly.

10. 20-nji maddanyň ikinji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Edara görnüşli tarapyň esaslandyryjy resminamalarynyň ýa-da Türkmenistanyň kanunçylygynyň esasynda onuň bähbidine wekilçilik edýän tarap salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) kanuny wekili diýlip ykrar edilýär.

Salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) — edara görnüşli tarapyň kanuny wekiliniň salgyt hukuk gatnaşyklaryndaky hereketi (hereketsizligi) bu edara görnüşli tarapyň hereketi (hereketsizligi) hökmünde ykrar edilýär.».

11. 22-nji maddanyň birinji böleginde:

«b)» bendi şu görnüşde beýan etmeli:

«b) salgyt hukuk gatnaşyklaryna gatnaşýan ygtyýarly edaralarda öz bähbitlerine hut özi ýa-da özüniň kanuny ýa-da ygtyýarly wekilleriniň üsti bilen wekilçilik etmäge;»;

«d)» we «i)» bentlerde «salgyt» we «(hereketsizlikleri)» diýen sözleri degişlilikde «salgytlar» we «(hereketsizliklerinde)» diýen sözlere çalşyrmaly;

«h)» bendi şu görnüşde beýan etmeli:

«h) salgytlaryň artyk tölenen (töletdirilen) möçberleriniň öz wagtynda başga salgytlar boýunça tölegleriň hasabyna hasaplaşyga alynmagyna ýa-da yzyna gaýtarylmagyna;».

12. 27-nji maddada:

birinji bölekde «ýerleşýän ýerleri» diýen sözleri «öz ýerleşýän ýerleri» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji we üçünji bölekleri şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Howandarlyk we hossarlyk, terbiýeçilik, bejeriş edaralary, ilaty durmuş taýdan goramak edaralary we Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda howandarlygy, hossarlygy ýa-da hossarlyk edilýäniň emlägini dolandyrmagy belleýän we amala aşyrýan şunuň ýaly beýleki edaralar, şahsy taraplara, şol sanda kazyýet tarapyndan işe ýarawsyz diýlip ykrar edilen şahsy taraplara howandarlygyň bellenilendigi barada, işe ýarawsyz, beýleki kämillik ýaşyna ýetmedik şahsy taraplara, kazyýet tarapyndan işe ýarawlylygy çäklendirilen şahsy taraplara, patronaž görnüşinde hossarlyk bellenilen işe ýarawly şahsy taraplara, kazyýet tarapyndan dereksiz ýok bolan diýlip ykrar edilen şahsy taraplara hossarlyk edilendigi we olaryň emläklerini dolandyrmagyň ýola goýlandygy barada, şeýle hem görkezilen howandarlyk, hossarlyk ýa-da emlägi dolandyrmak bilen baglanyşykly soňky üýtgemeler barada şeýle çözgüt kabul edilen gününden başlap bäş günden gijä galman öz ýerleşýän ýerleri boýunça salgyt gullugyna habar bermäge borçludyrlar.

3. Şahsy taraplary ýaşaýan ýeri boýunça ýazga goýmaklygy, şol sanda daşary döwletleriň raýatlaryny we raýatlygy bolmadyk adamlary bellige almaklygy, şahsy taraplaryň doglandygyny we merhum bolandygyny bellige almaklygy amala aşyrýan edaralar, şahsy taraplaryň ýaşaýan ýerleri boýunça ýazga goýlandygy we bellige alnandygy barada ýa-da merhum bolandygynyň bellige alnandygy barada, ýazga goýlan we bellige alnan aýyndan soňky aýyň 5-inden gijä galman öz ýerleşýän ýerleri boýunça salgyt gullugyna habar bermäge borçludyrlar.».

13. 29-njy maddanyň dördünji böleginiň «a)» we «b)» bentlerini şu görnüşde beýan etmeli:

«а) ilkinji nobatda birinji satyn alnan ýa-da öndürilen harydyň gymmaty hasapdan öçürilýän baha bermek usuly;

b) ilkinji nobatda soňky satyn alnan ýa-da öndürilen harydyň gymmaty hasapdan öçürilýän baha bermek usuly;».

14. 30-njy maddanyň ikinji böleginiň üçünji sözleminde «möhürçesiniň senesi» diýen sözleri «möhürçesinde görkezilen sene» diýen sözlere çalşyrmaly.

15. 32-nji maddanyň dördünji tesiminde «beýannamasynyň möçberi resminamalaýyn salgyt barlagynyň netijesinde artdyrylan (azaldylan), salgyt» diýen sözleri «beýannamasy, resminamalaýyn salgyt barlagynyň netijesinde möçberi artdyrylan (azaldylan) salgyt» diýen sözlere çalşyrmaly.

16. 34-nji maddada:

birinji böleginiň birinji tesiminde «Salgydy hasaplamak», «salgyt ýumuşçysyna, salgyt gullugyna we salgyt hukuk gatnaşyklaryna gatnaşýan beýleki ygtyýarly edaralara tabşyrmak ýaly» diýen sözleri degişlilikde «Salgydyň möçberini hasaplamak», «salgyt ýumuşçysynyň, salgyt gullugynyň we salgyt hukuk gatnaşyklaryna gatnaşýan beýleki ygtyýarly edaralaryň üstüne ýüklenýän» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji böleginiň altynjy tesiminde «habarlar» diýen sözi «maglumatlar» diýen söze çalşyrmaly;

bäşinji böleginiň birinji tesiminde «anyklaýar we hasaplaýar» diýen sözleri «hasaplaýar we belleýär» diýen sözlere çalşyrmaly.

17. 35-nji maddanyň birinji böleginde we ikinji böleginiň on birinji tesiminde «anyklanýar», «anyklamagyň», «olardan hasaplanan we tölenen salgyt möçberlerine görä azaldylýar» diýen sözleri degişlilikde «kesgitlenýär», «kesgitlemegiň», «olar olardan hasaplanan we tölenen salgydyň möçberine azaldylýar» diýen sözlere çalşyrmaly.

18. 36-njy maddada:

üçünji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Deňeşdirme şertlerinde meňzeş, olar bolmasa-da kybapdaş harytlara (işlere, hyzmatlara) bolan isleg bilen hödüriň özara arabaglanyşygynda emele gelen baha hakyky bazar bahasy diýlip ykrar edilýär.»;

bäşinji bölegiň birinji tesiminde «20 göterimden köp pes bolan ýagdaýynda» diýen sözlerden soň «(еp-esli tapawutlylyk)» diýen sözleri goşmaly;

altynjy bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«6. Özlerine mahsus birmeňzeş alamatlary, hususan-da – fiziki häsiýetnamasy, hili, bazardaky abraýy, çykarylan ýurdy, öndürijisi bir bolan harytlar meňzeş harytlar diýlip ykrar edilýär.

Meňzeş bolmazdan deňdeş häsiýetleri bolan we şol bir wezipäni ýerine ýetirmäge mümkinçilik berýän meňzeş böleklerden ybarat bolan we täjirçilik taýdan özara çalşylyp bolýan harytlar kybapdaş harytlar diýlip ykrar edilýär. Harytlaryň kybapdaşlygy kesgitlenilende, hususan-da olaryň hili, harytlyk nyşany, bazardaky abraýy, öndürilen ýurdy göz öňünde tutulýar.».

19. 38-nji maddada:

birinji bölegiň birinji tesiminde «döwür» diýen sözi aýyrmaly;

ikinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Ýanwar aýynyň 1-inden sentýabr aýynyň 30-yny öz içine alýan aralykdaky döwürde döredilen edara görnüşli tarap üçin, salgyt döwri salgyt ýylyna deň bolan salgytlar babatyndaky ilkinji salgyt döwri, onuň döredilen gününden başlap şol ýylyň ahyryna çenli wagt aralygy bolup durýar.

Oktýabr aýynyň 1-inden dekabr aýynyň 31-ini öz içine alýan aralykda döredilen edara görnüşli tarap üçin, şeýle salgytlar üçin ilkinji salgyt döwri onuň döredilen gününden başlap, döredilen ýylyndan soňky senenama ýylynyň ahyryna çenli wagt aralygy bolup durýar.»;

dördünji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«4. Şu maddanyň 2-nji we 3-nji bölekleri aşakdakylara ulanylýar:».

20. 39-njy maddanyň birinji böleginde «salgyt möhletinde salgyt» diýen sözleri «möhletde salgyt» diýen sözlere çalşyrmaly.

21. 44-nji maddanyň dördünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«döwlet pensiýalaryny we kömek pullaryny tölemek, hökmany döwlet pensiýa ätiýaçlandyrmasy, pensiýa we saglygy goraýyş ätiýaçlandyrmasy baradaky ylalaşyklar boýunça geçirmeler;».

22. 46-njy maddada:

altynjy bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«6. Salgydyň bellenen möçberiniň ýa-da onuň bir böleginiň tölenen güni diýlip, salgyt gullugynyň (gümrük gullugynyň) ýa-da kazyýetiň artyk tölenen ýa-da artyk töletdirilen salgydy hasaplaşyga almak baradaky çözgüdi çykaran güni hasap edilýär.»;

ýedinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«7. Salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) emläginiň hasabyna salgyt töletdirilende ýa-da salgyt üçünji tarapa töletdirilende salgydyň bellenen pul möçberiniň ýa-da onuň bir böleginiň tölenen güni diýlip pul serişdeleriniň Türkmenistanyň Döwlet býujetine gowşan güni hasap edilýär.»;

sekizinji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«8. Salgyt töleýjilere tölenen pul serişdelerinden tutulyp alynmadyk we (ýa-da) Türkmenistanyň Döwlet býujetine geçirilmedik salgydy tölemek, salgyt ýumuşçysy tarapyndan onuň öz serişdeleriniň hasabyna amala aşyrylýar, soňra bu möçberler Türkmenistanyň kanunçylygynda göz öňünde tutulan tertipde salgyt töleýjilerden tutulyp alynýar.».

23. 47-nji maddanyň birinji böleginde:

birinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«Salgyt gullugy (gümrük gullugy) tarapyndan bellenilen salgydyň möçberi babatynda şikaýat edilende, onuň jedelleşilmeýän pul möçberini tölemek boýunça borçlar salgyt töleýji tarapyndan ýerine ýetirilmelidir. Salgydyň jedelleşilýän pul möçberi arza salgyt gullugynda we kazyýetde seredilýän döwrüniň dowamynda tölenmeýär, emma bu onuň bellenen gününden (ýa-da onuň düzedilen gününden) başlap alty aýdan köp bolmaly däldir. Bellenen salgydyň ählisiniň ýa-da onuň bir böleginiň tölenmezligi salgyt töleýjini şol salgydy wagtynda tölemändigi üçin puşmana tölegini tölemekden boşatmaýar.».

üçünji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«Şunda salgyt gullugynyň salgyt töleýjiden salgydyň jedelleşilýän pul möçberi babatynda emlägi (pul serişdelerini) girewine goýmagy ýa-da kepil geçmekligi talap etmäge hukugy bardyr. Salgyt töleýji tarapyndan görkezilen talaplaryň ýerine ýetirilmegi mümkin bolmadyk halatynda, onuň salgydy tölemek boýunça borjy jedelleşilýän möçber babatynda ýerine ýetirilmelidir.».

24. 48-nji maddanyň birinji böleginde:

birinji tesimde «bar bolan pul serişdelerine» diýen sözleri «pul serişdesiniň bardygyna, ýokdugyna» diýen sözlere çalşyrmaly; soňky tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«Şu bölümiň düzgünleri salgydyň tölenmedik möçberi salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) bergidarlary bolup durýan üçünji tarapа töletdirilende-de ulanylýar.».

25. 49-njy maddada:

maddanyň adyny şu görnüşde beýan etmeli:

«49-njy madda. Artyk tölenen salgydy hasaplaşyga almak we yzyna gaýtarmak»;

birinji bölegiň «а)» bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«a) salgyt töleýjini ýazmaça habarly etmek bilen, beýleki islendik salgyt, şeýle hem maliýe jerimeleri we puşmana tölegleri boýunça bergini üzmegiň hasabyna artyk tölenen salgydy hasaplaşyga alýar. Hasaplaşyga almak bergiler bar bolanda (ýa-da bergi dörände artyk tölenen salgyt bar bolanda) artyk tölenen salgydyň dörän gününiň ertesi gününden gijä galman geçirilýär;»;

ikinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Salgyt gullugy (gümrük gullugy) salgydyň artyk tölenen möçberleriniň hasaplaşyga alnandygy barada salgyt töleýjä şeýle hasaplaşyga almaklygyň geçirilen gününden soňky günden gija galman habar bermäge borçludyr.».

26. 50-nji maddanyň birinji we ikinji böleklerinde «satmakdan alnan» we «satylandan soň» diýen sözleri degişlilikde «ýerlemekden alnan» we «ýerlenenden soň» diýen sözlere çalşyrmaly.

27. 51-nji maddada:

birinji bölekde:

birinji tesimiň ikinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli: «Şunda, şunuň ýaly edara görnüşli tarapyň ýerine salgydy tölemek borçlary, onuň (olaryň) üýtgedip gurmaklyk tamamlanýança, üýtgedilip guralan edara görnüşli tarap tarapyndan salgydy tölemek boýunça borçlaryň ýerine ýetirilmändigi ýa-da degişli görnüşde ýerine ýetirilmändigi barada habarly bolandygyna ýa-da bolmandygyna garamazdan, hukuk mirasdüşerde (hukuk mirasdüşerlerde) döreýär.»;

ikinji tesimde «ykrarhatyna» diýen sözi «nama» diýen söze çalşyrmaly;

altynjy bölegiň birinji tesiminiň ikinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli: «Şeýle hem, düzüminden bölünip aýrylmak bolup geçen edara görnüşli tarapa berlen ýeňillikler olara degişli edilmeýär.».

28. 52-nji maddanyň birinji böleginiň birinji we ikinji tesimlerinde, 53-nji maddanyň üçünji böleginde «(hukuk mirasdüşerleri) tarapyndan miras paýlaryna görä», «ygtybarsyz», «ýeterlik (ýok) bolmadyk» diýen sözleri degişlilikde «(hukuk mirasdüşerleri tarapyndan miras paýlaryna görä) tarapyndan», «üzüljegine umyt bolmadyk» «ýetmedik (bolmadyk)» diýen sözlere çalşyrmaly.

29. 54-nji maddada:

birinji tesimi «1.» san bilen belgilemeli;

bäşinji tesimde «ýa-da böleklere bölüp tölemek» diýen sözleri aýyrmaly;

soňky tesimi «2.» san bilen belgilemeli we ony şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Türkmenistanyň Ministrler Kabineti salgytlary, maliýe jerimelerini we puşmana töleglerini tölemek boýunça möhletleri yza süýşürmek ýa-da olary böleklere bölüp tölemek barada has uzak döwürleri göz öňünde tutýan çözgütleri kabul etmäge haklydyr.».

30. Bitewi Kanunyň rus dilindäki ýazgysynda 55-nji maddanyň dokuzynjy böleginde «по уплате налога» diýen sözleri «по уплате налога, финансовых санкций и пени» diýen sözlere çalşyrmaly.

31. 57-nji maddada «üzüljegine umyt ýok» diýen sözleri «üzüljegine umyt bolmadyk» diýen sözlere çalşyrmaly.

32. 58-nji maddanyň birinji böleginiň ýedinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«soňra şol emlägiň hasabyna töletdirmek bilen, emläge ygtyýar etmek hukugyny gadagan etmek;».

33. 63-nji maddanyň ikinji böleginiň ikinji tesiminde «salgyt töleýjä (salgyt ýumuşçysyna)» diýen sözleri «bu salgyt töleýjä (salgyt ýumuşçysyna)» diýen sözlere çalşyrmaly.

34. 65-nji maddada:

ikinji bölegiň birinji we bäşinji tesimlerinde «Salgyt töleýjiniň» we «töletmek» diýen sözleri degişlilikde «Salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň)» we «töletdirmek» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji bölegiň «e)» bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«e) emläge eýeçilik hukugy geçmezden, şertnama boýunça eýeçilik etmek, ulanmak ýa-da ygtyýar etmek üçin beýleki taraplara berlen emläk;».

35. 66-njy maddanyň üçünji böleginde «(talapnamany)» diýen sözi «(görkezmäni)» diýen söze çalşyrmaly.

36. 67-nji maddada:

onunjy tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«emlägiň sanaw ýazgysy geçirilende gatnaşan salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) we beýleki taraplaryň bellikleri we arzalary.»;

soňky tesimiň birinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli:

«Salgydyň hasabyna alynýan emlägiň sanaw ýazgysynyň geçirilendigi hakyndaky ykrarhaty zerur bolan nusgada ýazylýar we salgyt gullugynyň işgäri, salgyt töleýji (salgyt ýumuşçysy) we emlägiň sanaw ýazgysy geçirilende gatnaşan adamlar tarapyndan gol çekilýär.».

37. 68-nji maddada:

üçünji bölekde «satylan emläginden» diýen sözleri «emlägini satmakdan» diýen sözlere çalşyrmaly;

bäşinji bölegiň birinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli:

«5. Eýeçiliginde salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) salgyt tölegi töletdirilýän emlägi bolan tarap salgyt gullugynyň ygtyýarly işgäriniň talap etmegi boýunça emlägi salgyt gullugyna bermäge borçludyr.».

38. 69-njy maddanyň üçünji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) emläginiň hasabyna salgydy töletdirmek baradaky talap arzanyň ýanyna, salgyt gullugynyň salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) emläge ygtyýar etmek hukugyny gadagan edýän karary, hasabyna salgyt töletdirilýän emlägiň sanaw ýazgysynyň geçirilendigi baradaky ykrarhaty we talap arzasyna seretmek üçin talap edilýän beýleki resminamalar goşulýar.».

39. 70-nji maddada:

birinji bölegiň üçünji, dördünji we bäşinji tesimlerini şu görnüşde beýan etmeli:

«Şu aşakdakylar babatda salgyt öz wagtynda tölenmedik halatynda puşmana tölegleri ulanylmaýar:

salgyt hukuk gatnaşyklaryna gatnaşýan ygtyýarly edara salgydy ýalňyş hasaplanda, salgyt töleýji tarapyndan;

býujetden maliýeleşdirmegiň çykdajy sanawlarynda göz öňünde tutulan, şahsy taraplaryň girdejilerinden alynýan salgytlar babatynda, şeýle hem Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň, Türkmenistanyň Hökümetiniň daşary ýurt pulundaky ätiýaçlygynyň serişdeleriniň we daşary ýurt döwletleri, halkara guramalary, beýleki taraplar tarapyndan Türkmenistana berilýän halkara ynsanperwer, maliýe we tehniki kömegiň we kreditleriň (karzlaryň) taslamalarynyň hem-de maksatnamalarynyň çäklerinde alynýan serişdeleriň hasabyna amala aşyrylýan töleglerden alynýan salgytlar babatynda salgyt ýumuşçylary — býujet guramalary tarapyndan.»;

ikinji bölegiň dördünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Salgyt töleýji tarapyndan goşmaçalar we üýtgetmeler girizilen salgyt beýannamasy ýa-da öň tabşyrylmadyk salgyt beýannamasy tabşyrylanda, hasaplanyp ýazylan pusmana tölegler, şol sanda deslapky tölegler görnüşindäki goşmaça hasaplanyp ýazylan (azaldylan) salgytlaryň möçberi babatda, gaýtadan hasaplanýar.».

40. 71-nji maddanyň üçünji böleginiň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Salgyt gullugynyň işgärleriniň zähmet hakynyň 50 göterim möçberindäki galan bölegi ulanylan we tölenen (töletdirilen) jerimeleriniň we puşmana tölegleriniň möçberiniň 50 göteriminiň hasabyna maliýeleşdirilýär.».

41. 75-nji maddada:

birinji bölegiň ikinji we bäşinji tesimlerinde «berk laýyklykda iş alyp barmaga» we «haýyşlary» diýen sözleri degişlilikde «berk talaba laýyklykda hereket etmäge» we «ýüz tutmalary» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Salgyt gullugy edaralarynyň wezipeli adamlarynyň we gullukçylarynyň şu maddada görkezilen borçlaryndan başga-da «Döwlet gullugy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna we «Döwlet gullukçysynyň etikasy we gulluk özüni alyp barşy hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda borçlary bardyr.».

42. 76-njy maddanyň birinji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Türkmenistanyň salgyt gullugy edarasynyň wezipeli adamynyň we gullukçysynyň işinde «Döwlet gullugy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda we «Döwlet gullukçysynyň etikasy we gulluk özüni alyp barşy hakynda» Türkmenistanyň Kanunynda bellenen, döwlet gullugyny geçmegi bilen baglanyşykly çäklendirmeler bardyr.».

43. 78-nji maddanyň ikinji böleginde «salgyt hakyndaky» diýen sözleri aýyrmaly.

44. 80-nji maddada:

ikinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Kameral (deslapky) we resminamalaýyn salgyt barlaglary geçirilende salgyt gullugynda salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) beýleki taraplar bilen baglanyşykly işleri barada maglumat almak zerurlygy ýüze çykan ýagdaýynda, salgyt gullugy bu taraplardan barlanýan salgyt töleýjiniň ýa-da salgyt ýumuşçysynyň işine degişli resminamalary talap edip biler (garşylyklaýyn barlag).»;

üçünji bölekde «barlag» diýen sözi «salgyt barlagy» diýen sözlere çalşyrmaly.

45. 81-nji maddanyň üçünji böleginiň üçünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Salgydyň möçberiniň azaldylandygynyň kameral salgyt barlagynyň netijesinde ýüze çykarylmagy maliýe jerimeleriň salynmagyna getirmeýär.».

46. 82-nji maddada:

ikinji bölekde:

birinji tesimde «barlag» diýen sözi «salgyt barlagy» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«Salgydy tölemekden boýun gaçyrylýandygyny görkezýän ýeterlik esaslar bolan ýagdaýynda, resminamalaýyn salgyt barlagy öňünden habar berilmezden hem geçirilip bilner.»;

dördünji bölegiň üçünji tesiminde «barlagy» diýen sözi «salgyt barlagyny» diýen sözlere çalşyrmaly.

47. 83-nji maddada:

birinji bölegiň üçünji tesiminde «ýa-da onuň wekiliniň» diýen sözleri «ýa-da onuň wekilleriniň» diýen sözlere çalşyrmaly;

dördünji bölekde «Türkmenistanyň Jenaýat Bitewi kanunynda jogapkärçilik çekilmegi bellenen» diýen sözleri aýyrmaly.

48. 85-nji maddada «özi babatynda geçiren işlerinden» diýen sözleri «özi babatyndaky hereketinden» diýen sözlere çalşyrmaly.

49. 86-njy maddada:

birinji bölegiň üçünji tesiminiň birinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli:

«Şikaýat boýunça çykarylan karara onuň alnan gününden başlap bir aý möhletde ýokarda durýan salgyt gullugyna şikaýat edilip bilner.»;

dördünji bölekde «Salgyt töleýjiniň (salgyt ýumuşçysynyň) şikaýatyna» diýen sözleri «Şikaýata» diýen söze çalşyrmaly.

50. 88-nji maddada:

bäşinji bölegiň bäşinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Türkmenistanyň Döwlet býujetiniň, Türkmenistanyň Hökümetiniň daşary ýurt pulundaky ätiýaçlygynyň serişdeleriniň we daşary ýurt döwletleri, halkara guramalary, beýleki taraplar tarapyndan Türkmenistana berilýän halkara ynsanperwer, maliýe we tehniki kömegiň we kreditleriň (karzlaryň) taslamalarynyň hem-de maksatnamalarynyň çäklerinde alynýan serişdeleriň hasabyna amala aşyrylýan töleglerden alynýan edara görnüşli taraplaryň peýdasyndan (girdejisinden) alynýan salgytlar babatynda.»;

ýedinji bölegiň ikinji tesiminiň ikinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli: «Salgyt töleýjiniň görkezilen talaplary ýerine ýetirmäge mümkinçiligi bolmasa, ol maliýe jerimesini tölemek boýunça borjuny jedelleşilýän pul möçberi boýunça hem ýerine ýetirmelidir.».

51. 89-njy maddanyň birinji böleginiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Salgyt töleýjiniň salgyt salynýan özeni azaltmagynyň we salgydy hasaplamak boýunça beýleki bikanun hereketleriniň netijesinde hasaplanan salgydyň pul möçberiniň azaldylmagy,–—

salgyt töleýjä salgydyň Türkmenistanyň Döwlet býujetine tölenmedik kemeldilen pul möçberiniň 40 göterimi möçberinde maliýe jerimeleriniň salynmagyna getirýär.».

52. 95-nji maddanyň ikinji böleginiň dördünji tesiminde «görnüşindäki» diýen sözi «görnüşli» diýen söze çalşyrmaly.

53. 96-njy maddanyň üçünji böleginiň «е)» we «h)» bentlerinde «adamlar», «adamlaryň», «adamlaryna», «adamlara», «edara görnüşindäki» diýen sözleri degişlilikde «taraplar», «taraplaryň», «taraplaryna», «taraplara», «edara görnüşli» diýen sözlere çalşyrmaly.

54. 99-njy maddanyň üçünji bölegine şu mazmunly bentleri goşmaly:

«h) enjamlaryň (şol sanda deňiz we howa gämileriniň, şeýle hem gaýry ulag serişdeleriniň), harytlaryň (işleriň, hyzmatlaryň) sertifikasiýasy boýunça, olary synag barlagy boýunça hyzmatlar, şeýle hem synag işlerini ýerine ýetirmek;

i) aragatnaşyk hyzmatlary, şol sanda öýjükli hereket edýän aragatnaşyk ulgamyny ulanmak bilen, aragatnaşyk ýaýlymlarynyň kärendesi boýunça hyzmatlar.».

55. 101-nji maddada:

altynjy böleginde:

birinji tesimde «tabşyryk ylalaşygy we komissiýa» diýen sözleri «tabşyryk we komissiýa ylalaşygy» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji tesimine «lomaý we bölek söwda» diýen sözlerden soň «amala aşyrylanda» diýen sözleri goşmaly;

sekizinji bölegiň birinji tesiminiň ikinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli: «Şunda peýdalanylan materiallaryň we ätiýaçlyk şaýlaryň bahasy, olar satyn alnanda tölenen goşulan baha üçin salgydy we işleri ýerine ýetirýän, hyzmatlary edýän tarap tarapyndan bellenýän söwda goşundysyny (goşulan baha üçin salgytsyz) hasaba almazdan, olaryň satyn alnanda tölenen bahasy boýunça goşulýar.».

56. 105-nji maddada:

üçünji tesimiň ikinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli: «Eger-de şular ýaly gatnatmaklyk amala aşyrylanda ulag serişdesi Türkmenistanyň çäklerinden çykýan bolsa-da, ugradylýan we barmaly ýer Türkmenistanyň çäklerinde ýerleşýän bolsa, şunda ulag serişdeleri bilen gatnatmak hyzmatlary halkara gatnatmasy bolup durmaýar;»;

onunjy tesiminde «hasap-faktura» diýen sözleri «salgyt hasap-fakturasy» diýen sözlere çalşyrmaly.

57. 106-njy maddada:

birinji bölekde:

on ikinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«körler we kerler jemgyýetiniň we maýyplaryň beýleki jemgyýetçilik birleşikleriniň okuw-önümçilik kärhanalarynyň öndüren harytlaryny ýerlemek;»;

on ikinji tesimden soň şu mazmunly on üçünji tesimi goşmaly:

«maýyplaryň jemgyýetçilik birleşikleriniň kärhanalary tarapyndan öndürilen (edilen) harytlary (hyzmatlary) ýerlemek;»;

on üçünji-kyrk ikinji tesimleri, degişlilikde on dördünji-kyrk üçünji tesimler diýip hasaplamaly;

on dokuzynjy tesimde «ulanylýan harytlary» diýen sözleri «ulanylýan şular ýaly harytlary» diýen sözlere çalşyrmaly;

otuzynjy tesimde «Türkmenistan boýunça bellenen iň az iş hakynyň 0,4 möçberinden» diýen sözleri «Türkmenistanyň kanunçylygy bilen salgytlary we ýygymlary hasaplamak üçin bellenilen binýatlyk mukdaryň 0,4 möçberinden» diýen sözlere çalyşmaly;

otuz ýedinji tesimiň ikinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli: «Görkezilen ýeňillikler bellenen tertipde milli syýahatçylyk zolaklarynyň subýektleri statusyny alan taraplara, olar milli syýahatçylyk zolaklarynyň çäklerinden daşarda şeýle hyzmatlary edenlerinde hem berilýär;»;

ikinji bölegiň üçünji tesimini aýyrmaly. 58. 107-nji maddada:

ikinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Harytlar (işler, hyzmatlar) ýerlenende satyn alyja (buýruja, sarp edijä) tölemek üçin berilýän goşulan baha üçin salgydyň pul möçberi, şu bitewi Kanunyň 100-nji maddasynyň 1-nji bölegine laýyklykda (döwlet kärhanalary we alyjylar birleşmeleri kärhanalary üçin, olar tarapyndan lomaý we bölek söwda amala aşyrylanda (şol sanda üpjünçilik-ýerleýiş we taýýarlaýyş işleri amala aşyrylanda hem), şu Kanunyň 101-nji maddasynyň 6-njy böleginiň düzgünlerini hasaba alyp) kesgitlenýän salgyt özeniniň şu bitewi Kanunyň 103-nji maddasynda bellenen degişli salgyt möçberine köpeldilen jemi hökmünde kesgitlenýär.»;

dördünji, bäşinji, altynjy böleklerde «hasap-fakturany», «Hasap-faktura», «Hasap-fakturanyň», «hasap-faktura», «hasap-fakturany» diýen sözleri degişlilikde «salgyt hasap-fakturasyny», «Salgyt hasap-fakturasy» we «Salgyt hasap-fakturasynyň» «salgyt hasap-fakturasy» «salgyt hasap-fakturasyny» diýen sözlere çalşyrmaly;

altynjy bölekde:

bitewi Kanunyň rus dilindäki ýazgysynda birinji we üçünji tesimlerinde «счета-фактуры» we «к счетам-фактурам» diýen sözleri, degişlilikde «счет-фактуры» we «к счет-фактурам» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji tesimde «hasap-fakturasy» diýen sözleri degişlilikde «hasap-faktura» diýen sözlere çalşyrmaly.

59. 108-nji maddada:

birinji bölegiň ikinji tesiminde «2-nji we 3-nji bölümleriniň birinji bendinde» diýen sözleri «2-nji böleginiň birinji tesiminde we 3-nji bölekde» diýen sözlere çalşyrmaly;

dördünji bölekde «hasaplaşyga degişli» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaga degişli» diýen sözlere çalşyrmaly;

altynjy bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«6. Eger-de goşulan baha üçin salgydyň haýsydyr bir salgyt döwründe hasaplaşyga alynmaga degişli möçberi, şu madda laýyklykda şol döwür üçin hasaplanan goşulan baha üçin salgydyň möçberinden artyk bolsa, onda şunuň ýaly artyk möçber, şu bitewi Kanunyň 49-njy maddasyna laýyklykda, yzyna gaýtarylmaga ýa-da töleýjileriň Türkmenistanyň Döwlet býujetine tölemeli beýleki tölegleriň möçberiniň hasabyna hasaplaşyga alynmaga degişlidir.».

60. 109-njy maddanyň altynjy bölegini aýyrmaly.

61. 110-njy maddada:

ikinji böleginiň birinji, ikinji we dördünji tesimlerinde «hasap-faktura» diýen sözleri «salgyt hasap-fakturasy» diýen sözlere çalşyrmaly;

maddanyň adyny şu görnüşde beýan etmeli:

«110-njy madda. Hasaplaşyga alynýan salgydyň möçberini hasaplap çykarmak»; birinji bölegiň birinji tesiminde «hasaplanýan» we «hasap etmek» diýen sözleri degişlilikde «hasaplaşyga alynýan» we «hasaplaşyga almaklyk» diýen sözlere, ikinji tesiminde «hasap edilmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaga» diýen sözlere, üçünji tesiminde «hasaplaşyga kabul edilýän» diýen sözleri «hasaplaşyga alynýan» diýen sözlere, ikinji bölegiň birinji tesiminde «hasap etmek üçin» diýen sözleri «hasaplaşyga almak üçin» diýen sözlere, ikinji tesiminde «hasaplaşyga kabul etmek üçin» diýen sözleri «hasaplaşyga almak üçin» diýen sözlere, üçünji tesiminde «hasap etmäge hukugy» diýen sözleri «hasaplaşyga almak hukugyny» diýen sözlere, dördünji tesiminde «hasaplaşyga kabul etmek üçin» we «şeýle hasaplaşyga kabul etmek üçin» diýen sözleri degişlilikde «hasaplaşyga almak üçin» we «şeýle hasaplaşyga almak üçin» diýen sözlere, üçünji bölegiň birinji tesiminde «hasap edilýär» diýen sözleri «hasaplaşyga alynýar» diýen sözlere, bäşinji tesiminde «hasap edilmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaga» diýen sözlere, dördünji bölegiň birinji tesiminde «hasap edilýän» diýen sözleri «hasaplaşyga alynýan» diýen sözlere, ikinji tesiminde «hasaplaşylmaly we şeýle hasaplaşylmaga», «hasap edilýän» we «salgyda hasaplanýan» diýen sözleri, degişlilikde «hasaplaşyga alynmaly we şeýle hasaplaşyga alynmaga», «hasaplaşyga alynýan» we «salgydyň hasaplaşyga alynýan» diýen sözlere, üçünji tesiminde «hasaplaşyga kabul etmek» diýen sözleri «hasaplaşyga almak» diýen sözlere, bäşinji bölegiň birinji tesiminde «hasap edilmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaga» diýen sözlere, dördünji tesiminde «hasaplaşyga kabul edilmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaga» diýen sözlere, altynjy böleginde «hasap edilmedik», «ulanylyp könelmäniň (amortizasiýa)» we «hasaplaşyk üçin kabul edilýär» diýen sözleri degişlilikde «hasaplaşyga alynmadyk», «ulanyş tutumlaryň» we «hasaplaşyga alynýar» diýen sözlere, ýedinji bölegiň birinji tesiminde «hasap etmek» diýen sözleri «hasaplaşyga almak» diýen sözlere, ikinji tesiminde «Hasap etmek» diýen sözleri «Hasaplaşyga almak» diýen sözlere, sekizinji böleginde «Hasap etmek üçin» diýen sözleri «Hasaplaşyga almak üçin» diýen sözlere, dokuzynjy böleginde «hasaplaşyga kabul edilýär» diýen sözleri «hasaplaşyga alynýar» diýen sözlere çalşyrmaly.

62. 111-nji maddanyň ikinji böleginiň birinji tesiminde «goşulan baha üçin salgyt beýannamasy» diýen sözleri aýyrmaly.

63. 112-nji maddada:

birinji bölegiň ikinji tesiminde «berýärler» diýen sözi «bermelidirler» diýen söze, ikinji böleginiň birinji tesiminde «haýsy hem bolsa biri», «hasap etmek üçin kabul edilýär», «hasapçylyk hasaba alşynyň» we «hasap etmegi geçirmek» diýen sözleri degişlilikde «islendigi», «hasaplaşyga almak üçin kabul edilýär», «buhgalterçilik hasabynyň» we «hasaplaşyga almaklyk» diýen sözlere, ikinji tesiminde «hasap etmäge kabul edilýän» we «hasap etmek üçin» diýen sözleri degişlilikde «hasaplaşyga almaga kabul edilýän» we «hasaplaşyga almak üçin» diýen sözlere çalşyrmaly.

64. 113-nji maddada:

birinji böleginiň birinji we dördünji tesimlerinde «hasap-faktura» we «hasap-fakturanyň» diýen sözleri, degişlilikde «salgyt hasap-fakturasyna» we «salgyt hasap-fakturasynyň» diýen sözlere, ikinji böleginde «hasap-faktura» diýen sözleri «salgyt hasap-fakturasyna» diýen sözlere çalşyrmaly;

birinji böleginiň birinji tesiminde «hasap etmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga almaga» diýen sözlere çalşyrmaly.

65. 114-nji maddanyň ikinji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Şular goşmaça tölegi töleýjiler bolup durmaýarlar:

Býujet guramalary;

«Uglewodorod serişdeleri hakynda» Türkmenistanyň Kanunyna laýyklykda potratçylar we kömekçi potratçylar bolup durýan taraplar. Şu taraplar tarapyndan nebit işlerine degişli däl salgyt salynýan amallar geçirilende, olar tarapyndan Türkmenistanyň gümrük çäklerine nebit işleri üçin niýetlenilmedik goşmaça töleg tölenmäge degişli harytlar getirilende, olara şu maddanyň 1-nji böleginiň güýji degişlidir.».

66. 115-nji maddada «harytlar we önümler» diýen sözleri «harytlar ýa-da önümler» diýen sözlere çalşyrmaly.

67. 116-njy maddanyň üçünji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Eger-de goşmaça töleg tölenmäge degişli harytlar Türkmenistanyň çäklerinde öndürilen ýa-da olary öndürmek (taýýarlamak, guýmak) boýunça hyzmatlar onuň çäklerinde edilen bolsa, şu maddanyň 2-nji bölüminde sanalyp geçilen amallar salgyt salynýan binýat diýlip ykrar edilýärler.».

68. 117-nji maddada:

bäşinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«5. Goşmaça töleg tölenmäge degişli öndürilen harytlar özüniň sarp etmegi üçin peýdalanylanda, olar boýunça degişli harajatlar peýda (girdeji) salgydyny hasaplamak üçin kabul edilýän aýyrmalara goşulýan halatynda hem, salgyt özeni şolar ýaly harytlaryň, salgyt töleýji tarapyndan adaty, hak almak bilen ýerlenende ulanylýan bahalaryndan ugur alnyp kesgitlenýär.»;

on birinji bölekde «haryt görnüşinde» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşinde» diýen sözlere çalşyrmaly.

69. 122-nji maddanyň birinji böleginde:

birinji tesimde «harytlar goşmaça tölegi tölemekden şu ýagdaýlarda boşadylýarlar» diýen

sözleri «harytlara goşmaça töleg şu ýagdaýlarda salynmaýar» diýen sözlere çalşyrmaly;

soňky tesimde «namalaryna» diýen sözden soň «laýyklykda» diýen sözi goşmaly.

70. 123-nji maddanyň birinji böleginiň «e)» bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«e) öň wagtlaýyn çykarmak gümrük düzgüninde ýerleşdirilen goşmaça töleg tölenmäge degişli harytlar getirilende, olaryň Türkmenistanyň çäkleriniň daşynda wagtlaýyn bolan möhletiniň, olaryň çykarylan wagtyndan soň bir ýyldan köp bolmadyk şertinde, goşmaça töleg alynmaýar;».

71. 124-nji maddada:

ikinji bölegiň birinji tesiminde «hasap etmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga almaga» diýen sözlere çalşyrmaly;

dördünji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«4. Eger-de goşmaça tölegiň haýsydyr bir salgyt döwründe hasaplaşyga alynmaga degişli möçberi, şu madda laýyklykda şol döwür üçin hasaplanan goşmaça tölegiň möçberinden artyk bolsa, onda şunuň ýaly artyk möçber, şu bitewi Kanunyň 49-njy maddasyna laýyklykda, yzyna gaýtarylmaga ýa-da töleýjileriň Türkmenistanyň Döwlet býujetine tölemeli beýleki tölegleriň möçberiniň hasabyna hasaplaşyga alynmaga degişlidir.».

72. 126-njy maddada:

maddanyň adyny şu görnüşde beýan etmeli:

«126-njy madda. Goşmaça tölegi hasaplaşyga almak»;

birinji bölekde «hasaplaşmaga» diýen sözi «hasaplaşyga almaga» diýen sözlere, ikinji bölegiň birinji we ikinji sözlemlerinde «hasaplaşmaga» diýen sözleri «hasaplaşyga almaga» diýen sözlere, üçünji bölegiň birinji we ikinji tesimlerinde «hasaplaşmak» diýen sözleri «hasaplaşyga almak» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji bölekde «hasap-faktura» diýen sözleri «salgyt hasap-fakturasy» diýen sözlere çalşyrmaly;

bäşinji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«5. Şu maddanyň düzgünleri üýtgedilip gurulýan edara görnüşli tarap bolup durýan salgyt töleýji tarapyndan tölenen, onuň hukuk mirasdüşeri tarapyndan hasaplaşyga alynýan goşmaça tölegler babatynda hem ulanylýar.».

73. 127-nji maddada:

birinji bölekde «çig maly (materiallary) beren hususyýetçä» diýen sözleri «berlen çig malyň (materiallaryň) eýesine» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji böleginiň birinji tesiminde «hasap-fakturany» we «Hasap-faktura» diýen sözleri degişlilikde «salgyt hasap-fakturasyny» we «Salgyt hasap-fakturasy» diýen sözlere, ikinji tesiminde «Hasap-fakturalar» diýen sözleri «Salgyt hasap-fakturasy» diýen sözlere, üçünji tesiminde «Hasap-fakturanyň» diýen sözleri «Salgyt hasap-fakturasynyň» diýen sözlere çalşyrmaly.

74. 128-nji maddanyň birinji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Salgyt töleýji amala aşyrýan salgyt salynýan amallary babatynda goşmaça töleg boýunça beýannamany her bir hasabat döwri üçin bermäge borçludyr.».

75. 129-njy maddanyň ikinji böleginde «salgytlary» diýen sözi «salgydy» diýen söze çalşyrmaly.

76. 130-njy maddada:

birinji bölekde «amallar» diýen sözi «salgyt salynýan amallar» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji bölegiň dördünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«günäkär taraplar tarapyndan berlen gazylyp alynýan peýdaly magdanlar ogurlananda ýa-da zaýalananda ýetirilen zyýanyň öwezini dolmalaryň, şeýle hem ätiýaçlandyrma öwezini dolmalaryň alynmagy ykrar edilýär.».

77. 133-nji maddada: tablisany şu görnüşde beýan etmeli: Düşewüntlilik göterimlerde Salgydyň möçberleri göterimlerde 15 we şoňa çenli 0 15-den ýokary 17-ä çenli we 17 30 17-den ýokary 19-a çenli we 19 32 19-dan ýokary 21-e çenli we 21 35 21-den ýokary 23-e çenli we 23 40 23-den ýokary 25-e çenli we 25 45 25-den ýokary 50

tablisadan soňky:

birinji tesimde «(uglewodorod serişdelerinden beýleki amallar)» diýen sözleri «(uglewodorod serişdeleri bilen amallardan başga)» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«Şu ýagdaýda düşewüntlilik önümi ýerlemekden alnan peýdanyň, ony öndürmek üçin çykarylan, şu bitewi Kanunyň 154-nji maddasynyň ikinji böleginiň «d» bölüminde bellenen aýyrmalaryň jemi hökmünde kesgitlenýän we şonuň ýaly önüme degişli bolan harajatlara göterim gatnaşygy hökmünde hasaplanylýar.».

78. 135-nji maddanyň ikinji böleginiň ikinji tesimini we üçünji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«Hasabat (salgyt) döwründe geçirilen salgyt salynýan amallar boýunça salgydyň möçberi, şular ýaly salgyt salynýan amallar boýunça şu bitewi Kanunyň 131-nji maddasyna laýyklykda hasaplanýan salgyt özeniniň, şu bitewi Kanunyň 133-nji maddasynda bellenen degişli salgyt möçberine (möçberlerine) köpeldilen jemi hökmünde kesgitlenýär.

3. Eger-de ýerasty baýlyklardan peýdalanmak üçin salgydyň haýsydyr bir salgyt döwründe hasaplaşyga alynmaga degişli möçberi, şu madda laýyklykda şol döwür üçin hasaplanan salgydyň möçberinden artyk bolsa, onda şunuň ýaly artyk möçber, şu bitewi Kanunyň 49-njy maddasyna laýyklykda, yzyna gaýtarylmaga ýa-da töleýjileriň Türkmenistanyň Döwlet býujetine tölemeli beýleki tölegleriň möçberiniň hasabyna hasaplaşyga alynmaga degişlidir.».

79. 138-nji maddanyň ikinji bölegine şu mazmunly tesimi goşmaly:

«Bellenilen tertipde işe girizilmedik ýa-da esasy serişdeler hökmünde hasaba kabul edilmedik gurluşyk desgasy, döwlet häkimiýet we dolandyryş edaralarynyň çözgüdi boýunça bu desga soňra buýrujy tarapyndan balansyna geçirilmeklige degişli tarap tarapyndan ulanan mahaly, şu salgyt salynýan binýat babatda salgydy tölemek boýunça borç şular ýaly tarapyň üstüne ýüklenilýär.».

80. 140-njy maddanyň birinji böleginiň dördünji tesiminde «ortaça ýyllyk» diýen sözleri aýyrmaly.

81. 143-nji maddanyň ikinji böleginde:

dördünji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«ýaşaýyş jaý-jemagat hojalygynda ulanylýan emläk;»;

on ikinji tesimde «şahslara-da» diýen sözi «taraplara-da» diýen söze çalşyrmaly.

82. 144-nji maddanyň birinji böleginiň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Türkmenistanyň Döwlet býujetine tölenmäge degişli emläk üçin salgydyň pul möçberi degişli hasabat döwrüniň salgyt özeniniň salgydyň degişli hasaplaşyk möçberine köpeldilen jemi hökmünde, geçen hasabat döwründe hasaplanyp çykarylan emläk üçin salgydyň pul möçberini aýyrmak bilen kesgitlenýär.».

83. 146-njy maddada:

maddanyň adyny şu görnüşde beýan etmeli:

«146-njy madda. Türkmenistanyň çäklerinden daşarda ýerleşýän emläk üçin salgydy hasaplaşyga almak»;

birinji bölekde:

birinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Emläk üçin salgydyň beýleki döwletleriň kanunçylygyna laýyklykda Türkmenistanyň çäklerinden daşynda tölenen pul möçberi, emläk üçin salgyt Türkmenistanyň çäklerinde tölenende edara görnüşli tarap bolup durýan Türkmenistanyň dahyllylary tarapyndan hasaplaşyga alynýar.»;

ikinji tesimde «hasaplaşylan» diýen sözi «hasaplaşyga alynýan» diýen sözlere, üçünji tesimde «hasaplaşmak» diýen sözi «hasaplaşyga almak» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji bölekde «hasaplaşylmaga» diýen sözi «hasaplaşyga alynmaga» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Emläk üçin salgydy tölemekden boşatmak ýa-da beýleki salgyt ýeňilliklerini almak üçin Türkmenistanyň dahyllysy bolup durmaýan salgyt töleýji arzany, şeýle hem degişli salgyt döwründe (ýa-da onuň bir böleginde) hereket edýän, iki gezek salgyt salmaklygy aradan aýyrmak hakynda Türkmenistan bilen şertnama (ylalaşyk) baglaşan döwletiň dahyllysy bolup durýandygy barada resmi tassyknamany Türkmenistanyň salgyt gullugyna bermelidir.».

84. 149-njy maddanyň üçünji böleginiň ýigrimi birinji tesiminde «Türkmenistan boýunça bellenen iň az iş hakynyň 0,4 möçberinden» diýen sözleri «Türkmenistanyň kanunçylygy bilen salgytlary we ýygymlary hasaplamak üçin bellenilen binýatlyk mukdaryň 0,4 möçberinden» diýen sözlere çalşyrmaly.

85. 150-nji maddanyň birinji böleginiň dokuzynjy tesiminde «edara görnüşindäki» diýen sözleri «edara görnüşli» diýen sözlere çalşyrmaly.

86. 152-nji maddanyň ikinji böleginde:

ikinji tesiminde «gaýtadan ätiýaçlandyryş, durmuş ätiýaçlandyrmasy», «durmuş ätiýaçlandyrmasy», «(durmuş ätiýaçlandyryjysynyň)», «haky» we «hakynyň» diýen sözleri degişlilikde «bilelikdäki ätiýaçlandyryş we gaýtadan ätiýaçlandyryş», «bilelikdäki ätiýaçlandyryş», «(bilelikdе ätiýaçlandyrýanyň)», «baýragy» we «baýragynyň» diýen sözlere, dördünji tesiminde «haklar» diýen sözi «baýraklar» diýen söze, bäşinji tesiminde «durmuş ätiýaçlandyrmasy» we «haky» diýen sözleri «bilelikdäki ätiýaçlandyryş» we «baýragy» diýen sözlere çalşyrmaly.

87. 154-nji maddada:

ikinji bölegiň «d)» bendiniň bäşinji tesiminde «könelmäniň» diýen sözi «ulanyş tutumlaryň» diýen sözlere, «e)» bendinde «(zyýanlar)» diýen sözi «(ýitgiler)» diýen söze, sekizinji bölekde «ulanyş geçirmeleri» diýen sözleri «ulanyş tutumlary» diýen sözlere çalşyrmaly;

ýedinji bölekde:

onunjy tesimde «toparyň» diýen sözi «komissiýa» diýen söze çalşyrmaly;

on bäşinji tesimde «agzalara» diýen sözi aýyrmaly.

88. 155-nji maddada:

birinji böleginiň bäşinji tesiminde «könelmä degişli bolmadyk» diýen sözleri «ulanyş tutumlary tutulmaýan» diýen sözlere, ikinji böleginde «hasaplaşyga kabul edilmäge» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaga» diýen sözlere çalşyrmaly.

89. 156-njy maddanyň birinji böleginde:

birinji tesimde «haryt görnüşinde» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşinde» diýen sözlere çalşyrmaly;

altynjy tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«işgärleri naharlamak üçin çykdajylar, şunuň ýaly çykdajylar zähmet şertnamasynda we (ýa-da) köpçülikleýin şertnamada (ylalaşykda) göz öňünde tutulan ýagdaýlarynda, şol sanda şunuň ýaly naharlamak başga adamlar tarapyndan guralan halatlarynda hem;».

90. 157-nji maddada:

ikinji bölekde: birinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Peýdadan (girdejiden) alynýan salgydy hasaplamak maksady üçin, muzdsuz alnan esasy serişdeler, şeýle hem telekeçilik däl edara görnüşli taraplaryň, býujetdäki guramalaryň we jemgyýetçilik guramalarynyň emlägi, hatda şol emläk olar tarapyndan girdeji almak üçin peýdalanýan hem bolsa, ulanyş tutumlary geçirilýan emlägiň düzüminden çykarylýar.»;

ikinji tesimde «Ulanyş tölegleri» diýen sözleri «Ulanyş tutumlary» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji bölegi şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Kärendesine (kireýine) berlen emläk boýunça ulanyş tutumlary kärendä (kireýine) beriji tarapyndan amala aşyrylýar.

Lizinge berlen emläk boýunça ulanyş tutumlaryny lizinge alyjy töleýär.

Buýrujy tarapyndan bellenilen tertipde işe girizilmedik ýa-da esasy serişdeler hökmünde hasaba kabul edilmedik gurluşyk desgasy ulanylan mahaly, ulanyş tutumlary hasaba kabul edilen esasy serişdeler ýaly aýyrmalar hökmünde goşulýar. Görkezilenler şunuň ýaly beýleki halatlarda hem ulanylýar.»;

dördünji bölekde «Ulanyş töleglerini» diýen sözleri «Ulanyş tutumlaryny» diýen sözlere çalşyrmaly.

91. 158-nji maddada:

ýigrimi üçünji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«abatlaýyş goruna, ykdysadyýetiň möwsümleýin pudaklaryndaky taýýarlyk işleri boýunça önümçilik harajatlarynyň ätiýaçlygyna, şeýle hem, kireýine berlen zatlary abatlamak boýunça geljekki harajatlaryň ätiýaçlygyna geçirmeler;»;

ýigrimi ýedinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«işleri wahtalaýyn usul bilen amala aşyrýan kärhanalaryň wahta we wagtlaýyn şäherçeleri saklamak üçin çykdajylary, ýaşaýyş jaý-jemagat we durmuş binalaryny goşmak bilen;»;

otuz sekizinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«harytlary (işleri, hyzmatlary) öndürmek we ýerlemek bilen baglanyşykly, ýöne ýokarda görkezilen harajatlara degişli bolmadyk beýleki harajatlar.»;

otuz dokuzynjy tesimde «hasaplaşyga kabul edilmeýän» diýen sözleri «hasaplaşyga alynmaýan» diýen sözlere çalşyrmaly.

92. 159-njy maddada:

ikinji tesimde «ulanyş töleglerini» diýen sözleri «ulanyş tutumlaryny» diýen sözlere, ýedinji tesimde «ulanyş tölegleri» diýen sözleri «ulanyş tutumlaryň» diýen sözlere, on bäşinji tesimde «hasapdan öçürilen berginiň» diýen sözleri «hasapdan öçürilen algynyň» diýen sözlere çalşyrmaly.

93. 160-njy maddanyň birinji böleginde «ulanyş tölegleriniň» diýen sözleri «ulanyş tutumlarynyň» diýen sözlere çalşyrmaly.

94. 162-nji maddanyň birinji böleginiň ikinji tesiminde «çykannaklygy» diýen sözi «çykarmaklygy» diýen söze çalşyrmaly.

95. 164-nji maddanyň birinji tesimine «şu aşakdakylar» diýen sözlerden soň «hem» diýen sözi goşmaly.

96. 166-njy maddanyň ikinji böleginde «ulanyş tölegleri» diýen sözleri «ulanyş tutumlary» diýen sözlere çalşyrmaly.

97. 167-nji maddanyň ikinji tesiminde «(hasabat) döwürlerine» diýen sözleri «salgyt (hasabat) döwürlerine» diýen sözlere çalşyrmaly.

98. 168-nji maddada:

birinji bölegiň üçünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Ätiýaçlandyryş, bilelikde ätiýaçlandyryş we gaýtadan ätiýaçlandyryş şertnamalary boýunça ätiýaçlandyryş baýraklary (gatançlary) ätiýaçlandyryş şertnamasynyň baglaşylan hasabat (salgyt) döwrüniň girdejisiniň düzümine goşulýar, ylalaşyklar boýunça tölegleriň bölekleýin amala aşyrylýan ýagdaýy muňa degişli däldir. Şeýle ýagdaýda baýraklar (gatançlar) olaryň gelip gowşuşyna görä ýa-da salgyt töleýjiniň öňündäki bergi başga usul bilen üzülende girdejä goşulýar.»;

dördünji bölekde «toparyň ylalaşygy» diýen sözleri «komissiýa ylalaşygy» diýen sözlere çalşyrmaly;

bäşinji bölegiň ikinji tesiminde «görkezmesi» diýen sözden soň «boýunça» diýen sözi goşmaly.

99. 169-njy maddanyň bäşinji böleginiň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«soňundan ýerlemek üçin satyn alnan harytlaryň satyn alyjylara (söwda işi) ýüklenip ugradylan (berlen);».

100. 170-nji maddada:

birinji bölegiň bäşinji tesimini aýyrmaly;

ikinji bölege şu mazmunly tesimi goşmaly:

«maýyplaryň jemgyýetçilik birleşikleriniň kärhanalarynyň, hyzmatlary etmekden we özleriniň öndüren harytlaryny ýerlemekden alan peýdasynyň möçberine.».

101. 171-nji maddanyň üçünji böleginiň ikinji tesiminde «Önüm görnüşinde» diýen sözleri «Hakyky özlügi (natural) görnüşinde» diýen sözlere çalşyrmaly.

102. 174-nji maddada: ikinji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Peýdadan alynýan salgydyň möçberi, şu bitewi Kanunyň 171-nji maddasynyň 1-nji bölegine laýyklykda kesgitlenýän salgyt özeniniň, şu bitewi Kanunyň 172-nji maddasynyň 1-nji böleginde bellenilen salgyt möçberine köpeldilen jemi hökmünde birinji çärýek, birinji ýarym ýyl, dokuz aý we salgyt ýyly üçin kesgitlenýär.»;

dördünji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«4. Humarly oýun işinden alynýan girdeji salgydynyň pul möçberi, şu bitewi Kanunyň 172-nji maddasynyň 3-nji böleginde bellenen salgyt möçberiniň, oňa laýyk görkezijiniň hakyky ululygyna we hasabat döwründe işlenilen günleriň sanyna köpeldilen jemi hökmünde her aýda hasaplanýar.».

103. 175-nji maddanyň üçünji böleginde «girdejileriň salgydy» diýen sözleri «girdeji salgydy» diýen sözlere çalşyrmaly.

104. 176-njy maddanyň ikinji böleginiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Salgyt ýumuşçylary girdeji tölenen aýdan soňky aýyň 20-sine çenli möhletde, özüniň salgyt hasabyna duran ýeri boýunça salgyt gullugyna, paýçy bolup gatnaşmakdan düşewünt we beýleki serişdeler görnüşinde alynýan girdejileri töleýän edara görnüşli taraplar barada, hasaplanan, tutulyp alnan we Türkmenistanyň Döwlet býujetine geçirilen girdeji salgydynyň pul möçberleri barada Türkmenistanyň Baş döwlet salgyt gullugy tarapyndan bellenilýän görnüş boýunça maglumatlary bermäge borçludyrlar.».

105. 178-nji maddada:

maddanyň adyny şu görnüşde beýan etmeli:

«178-nji madda. Türkmenistanyň çäklerinden daşarda tölenen peýdadan (girdeji) alynýan salgydy hasaplaşyga almak»;

birinji tesimde «hasaplaşylýar» diýen sözi «hasaplaşyga alynýar» diýen sözlere, ikinji tesimde «hasaplaşylýan» diýen sözi «hasaplaşyga alynýan» diýen sözlere, üçünji tesimde «Hasaplaşmak» diýen sözi «Hasaplaşyga almak» diýen sözlere çalşyrmaly.

106. 179-njy maddada: ýedinji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«7. Salgyt özeni kesgitlenilende, hemişelik wekilhananyň işgärleriniň zähmetine hak tölemek üçin baş ýolbaşçy edara tarapyndan zähmet şertnamasyna laýyklykda edilen we şu bitewi Kanunyň 156-njy maddasynyň düzgünlerine laýyklykda kesgitlenilýän çykdajylary Türkmenistanda işini hemişelik wekilhananyň üsti bilen amala aşyrýan daşary ýurtly edara görnüşli tarapyň hasaba almaga haky bardyr.»;

sekizinji bölegiň birinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli:

«8. Daşary ýurtly edara görnüşli tarapyň daşary ýurtlardaky şahamçalarynyň we wekilhanalarynyň hiç bir çykdajylary, onuň Türkmenistanyň çäklerinde hemişelik wekilhananyň üsti bilen amala aşyrýan işine degişli salgyt salynýan peýda kesgitlenilende, aýyrmalar hökmünde hasaba alnyp bilinmez.».

107. 180-nji maddada:

ikinji bölegiň «g)» bölümini şu görnüşde beýan etmeli:

«g) Türkmenistanyň dahyllylary bolup durýan we dahyllylary bolup durmaýan edara görnüşli taraplar we hususy telekeçiler tarapyndan tölenilýän şertnama borçnamalarynyň bozulandygy üçin jerimeler we puşmana tölegi;»;

üçünji bölegiň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Deňiz we howa gämilerini kärendä işgärsiz bermekden alnan girdejiler üçin salgydyň möçberi 6 göterime deňdir.».

108. 181-nji maddanyň ikinji böleginde:

birinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«2. Salgydy tölemekden boşatmak ýa-da beýleki salgyt ýeňilliklerini almak üçin, salgyt töleýji arzany, şeýle hem degişli salgyt döwrüniň dowamynda (ýa-da onuň bir böleginde) hereket edýän iki gezek salgyt salmaklygy aradan aýyrmak hakynda Türkmenistan bilen şertnama (ylalaşyk) baglaşan döwletiniň dahyllysy bolup durýandygy barada resmi tassyknamany Türkmenistanyň salgyt gullugyna bermelidir.»;

ikinji tesimde «artykmaçlyk» diýen sözi «ýeňillik» diýen söze çalşyrmaly.

109. 183-nji maddany şu görnüşde beýan etmeli:

«183-nji madda. Salgyt salynýan binýat

Salgyt töleýji tarapyndan alnan şu aşakdaky girdejiler salgyt salynýan binýat diýlip ykrar edilýär:

1) olaryň çeşmelerine bagly bolmazdan — Türkmenistanyň dahyllylary bolup durýan şahsy adamlar üçin;

2) Türkmenistandaky çeşmelerden — Türkmenistanyň dahyllylary bolmadyk şahsy adamlar üçin.».

110. 184-nji maddanyň birinji böleginiň «а)» bendinde:

bäşinji tesimde «görnüş» diýen sözi «shema» diýen söze çalşyrmaly; dokuzynjy tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«teatr, kino, radio, telewideniýe artisti ýa-da sazanda ýaly sungat işgäri tarapyndan, şeýle hem türgen tarapyndan onuň Türkmenistanyň çäklerindäki şahsy işinden gazanylan girdejiler, hatda bu girdejiler başga birine hasaplanyp ýazylan hem bolsa;»;

onunjy tesimde «haryt görnüşindäki» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşindäki» diýen sözlere çalşyrmaly.

111. Bitewi Kanunyň ýazgysynda 185-nji maddanyň birinji böleginiň birinji tesiminde «haryt görnüşindе» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşindе» diýen sözlere çalşyrmaly.

112. 186-njy maddanyň birinji böleginiň «а)» bendinde «önüm görnüşindе» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşindе» diýen sözlere, ikinji böleginiň bäşinji tesiminde «ýelinden» diýen sözi «elinden» diýen söze çalşyrmaly.

113. 187-nji maddada:

birinji bölegiň «e)» bendinde «Türkmenistanda bellenen iň az iş hakynyň», «ž)», «p)» bentlerinde «Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenilen iň pes iş hakynyň» diýen sözleri «Türkmenistanyň kanunçylygy bilen salgytlary we ýygymlary hasaplamak üçin bellenilen binýatlyk mukdaryň» diýen sözlere çalşyrmaly;

birinji bölekde:

«ç)» bendiň birinji sözlemini şu görnüşde beýan etmeli:

«ç) hökmany ätiýaçlandyryş boýunça, ömri meýletin ätiýaçlandyryş babatyndaky ylalaşyklar, meýletin emläk ätiýaçlandyryş we ätiýaçlandyryş ýagdaýynyň gelendigi bilen bagly jogapkärçiligi ätiýaçlandyryş babatyndaky ylalaşyklar boýunça ömre we saglyga ýetirilen zyýanyň, ätiýaçlandyryjylaryň we ätiýaçlandyrylanlaryň saglygy goraýyş çykdajylarynyň öwezini dolmak üçin ätiýaçlandyryş tölegleriniň möçberleri.»;

«d)» bentde «haryt görnüşindäki» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşindäki» diýen sözlere, «ä)» bendiň dördünji tesiminde «geçmek» diýen sözi «geçirilmek» diýen söze, altynjy tesiminde «haryt görnüşinde» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşinde» diýen sözlere, «l)» bendiň ikinji we üçünji tesimlerinde «haryt» diýen sözi «hakyky özlügi (natural)» diýen sözlere çalşyrmaly;

«ň)» bendi şu görnüşde beýan etmeli:

«ň) Türkmenistanyň kanunçylygyna laýyklykda alynýan, hususylaşdyrylýan emlägiň bahasy;»;

ikinji bölegiň dördünji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«gatnaşyjy (paýdar, paýçy) gatnaşyjylaryň düzüminden çykanda, onuň edara görnüşli tarapyň esaslyk maýasyna ilkibaşky gatanjynyň çäklerinde ýa-da ýatyrylýan edara görnüşli tarapyň emlägi gatnaşyjylaryň arasynda paýlananda alan serişdeleri;»;

üçünji bölegiň üçünji tesiminde «toparyň» diýen sözi «komissiýa» diýen söze çalşyrmaly.

114. 188-nji maddada:

birinji bölegiň «a)», «b)», «ç)», «d)», «e)» bentlerinde «Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen iň pes iş hakynyň» diýen sözleri «Türkmenistanyň kanunçylygy bilen salgytlary we ýygymlary hasaplamak üçin bellenilen binýatlyk mukdaryň» diýen sözlere çalşyrmaly;

bäşinji böleginiň birinji tesiminde «Salgyt möhletiniň dowamynda» we «salgyt möhletiniň tamamlanmagy» diýen sözleri degişlilikde «Salgyt döwrüniň dowamynda» we «salgyt döwrüniň tamamlanmagy» diýen sözlere çalşyrmaly.

115. 189-njy maddanyň birinji böleginde:

«а)» bentde:

birinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«a) hususy telekeçiler — girdeji almak bilen baglanyşykly, olar tarapyndan hakyky harçlanan we resminamalar bilen delillendirilen çykdajylaryň möçberinde.»;

ikinji tesimde «satuw bilen bagly bolmadyk» diýen sözleri «ýerlenmekden daşarky» diýen sözlere çalşyrmaly;

«d)» bentde, tablisada:

«Sesýazgy (wideo, tele, kinofilm) eserlerini döretmek», «asyl nusgada» diýen sözleri degişlilikde «Auidiowizual eserlerini (wideo-, tele- we kinofilmleri) döretmek», «özboluşly» diýen sözlere çalşyrmaly.

116. 190-njy maddanyň birinji böleginiň ikinji tesiminde «tarap tarapyndan» diýen sözleri «tarapa» diýen söze, üçünji tesiminde «zat görnüşinde» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşinde» diýen sözlere, dördünji tesiminde «hasaplaşmak» diýen sözi «hasaplaşyga almak» diýen sözlere çalşyrmaly.

117. 193-nji maddanyň üçünji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Salgydyň umumy möçberi, salgyt töleýjileriň alnan seneleri degişli hasabat (salgyt) döwrüne degişli edilen ähli girdejileri babatynda hasabat (salgyt) döwrüniň jemleri boýunça hasaplanyp çykarylýar.».

118. 194-nji maddada:

maddanyň adyny we ýazgysyny şu görnüşde beýan etmeli:

«194-nji madda. Salgyt töleýjileriň aýry-aýry toparlary tarapyndan salgydyň hasaplanylyşy we tölenilişi

Öz işini «Uglewodorod serişdeleri hakynda» Türkmenistanyň kanunyna laýyklykda potratçylar ýa-da olaryň kömekçi potratçylary hökmünde amala aşyrýan taraplarda hakyna işleýän şahsy adamlaryň alýan girdejisinden salgydy hasaplamak we tölemek şu Kanunyň düzgünlerine laýyklykda geçirilyär.»;

bitewi Kanunyň rus dilindäki ýazgysynda «в соответствии и положениями» diýen sözleri «в соответствии с положениями» diýen sözlere çalşyrmaly.

119. 195-nji maddanyň üçünji böleginiň birinji tesiminde «hasap etmek» diýen sözleri «hasaplaşyga almak» diýen sözlere, bäşinji böleginiň ikinji tesiminde «önüm görnüşinde» diýen sözleri «hakyky özlügi (natural) görnüşinde» diýen sözlere çalşyrmaly.

120. 196-njy maddanyň birinji böleginiň «а)» bendini şu görnüşde beýan etmeli:

«a) emlägi kireýine ýa-da kärendä bermek şertnamasy boýunça girdejileri goşmak bilen, raýat-hukuk häsiýetli şertnamalar esasynda, salgyt ýumuşçylary bolmadyk gaýry şahsy taraplardan hak alýanlar;».

121. 197-nji maddanyň üçünji bölegini şu görnüşde beýan etmeli:

«3. Salgyt töleýjiler salgyt beýannamalarynda hasabat (salgyt) döwründe özleriniň alan ähli girdejilerini, olaryň çeşmelerini, salgyt aýyrmalary, salgyt ýumuşçylary tarapyndan tutulan salgydyň möçberlerini, salgydyň hasabat (salgyt) döwrüniň dowamynda hakyky tölenen möçberini, hasabat (salgyt) döwrüniň netijeleri boýunça tölenmäge (goşmaça tölenmäge) ýa-da yzyna gaýtarylmaga degişli salgydyň möçberlerini görkezýärler.».

122. 198-nji maddada:

birinji bölekde:

birinji tesimi şu görnüşde beýan etmeli:

«1. Beýleki döwletleriň salgyt kanunçylygyna laýyklykda Türkmenistanyň dahyllysy bolan tarapyň Türkmenistanyň çäklerinden daşarda tölän girdeji salgydynyň möçberi, girdeji salgydy Türkmenistanda tölenilende hasaplaşyga alynýar.»;

ikinji tesimde «Hasaplaşylýan» diýen sözi «Hasaplaşyga alynýan» diýen sözlere çalşyrmaly;

üçünji tesimde «Hasaplaşylmaga degişli» diýen sözleri «Hasaplaşyga almak üçin» diýen sözlere çalşyrmaly;

ikinji bölegiň ikinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«Tassyknama we arza salgydyň tölenilmegine çenli, şeýle-de salgyt töleýjiniň salgyt döwrüniň jemleri boýunça salgydy tölemekden boşatmaklyga ýa-da ýeňilliklere dalaş edýän şol döwür tamamlanandan soňky üç ýylyň dowamynda hem berlip bilner.».

123. 200-nji maddada:

üçünji bölekde:

sekizinji tesimde «hasaplanylyp» diýen sözi «hasaplaşyga alnyp» diýen sözlere çalşyrmaly;

onunjy tesime «(patent) berýär» diýen sözlerden soň «(uzaldýar)» diýen sözi goşmaly;

dördünji bölegiň birinji tesimini şu görnüşde beýan etmeli:

«4. Goşmaça patent tölegi şu maddanyň 1-nji böleginde görkezilen telekeçilik işleriniň görnüşleri boýunça harytlary (işleri, hyzmatlary) ýerlemekden alynýan girdejini, şeýle-de şu maddanyň 5-nji we 6-njy böleklerinde bellenen ýerlemekden daşarky amallardan alnan aýry-aýry girdejileri we çykdajylary (ýitgileri) öz içine alýan umumy girdejiniň jeminden hasaplanýar.»;

bitewi Kanunyň rus dilindäki ýazgysynda üçünji böleginiň onunjy tesiminde «Патент выдается» diýen sözlerden soň «(продлевается)» diýen sözi goşmaly.

124. 202-nji maddanyň ikinji böleginiň üçünji tesiminde «gepleşikleri guramak» diýen sözleri «bermek» diýen söze çalşyrmaly.

125. 204-nji maddany şu görnüşde beýan etmeli:

«204-nji madda. Salgyt we hasabat döwürleri

Mahabatlandyrma üçin ýygymyň salgyt we hasabat döwürleri senenama çärýegine deň bellenilýär.».

126. 208-nji maddanyň dördünji we bäşinji tesimlerinde «170-nji maddasynyň birinji böleginde» diýen sözleri «170-nji maddasynda» diýen sözlere çalşyrmaly.

127. 210-njy maddada «ýer ülşüniň» diýen sözleri «ýer böleginiň» diýen sözlere çalşyrmaly.

128. 211-nji maddanyň birinji böleginde «ýer uçastogy» diýen sözleri «ýer bölegi» diýen sözlere çalşyrmaly.

129. 213-nji maddany şu görnüşde beýan etmeli:

«213-nji madda. Salgyt we hasabat döwürleri

Awtoduralgalaryň eýelerinden alynýan ýygym üçin salgyt we hasabat döwürleri senenama çärýegine deň bellenilýär.».

130. 218-nji maddada «Türkmenistanyň kanunçylygynda bellenen iň az iş hakynyň» diýen sözleri «Türkmenistanyň kanunçylygy bilen salgytlary we ýygymlary hasaplamak üçin bellenilen binýatlyk mukdaryň» diýen sözlere çalşyrmaly.

131. Bitewi Kanunyň rus dilindäki ýazgysynda 219-njy maddanyň dördünji böleginde «дорожного надзора» diýen sözlerden soň «Министерства внутренних дел Туркменистана» diýen sözleri goşmaly.

132. 221-nji maddada «Türkmenistan boýunça bellenen iň az iş hakynyň bellenen möçberiniň» diýen sözleri «Türkmenistanyň kanunçylygy bilen salgytlary we ýygymlary hasaplamak üçin bellenilen binýatlyk mukdaryň möçberiniň» diýen sözlere çalşyrmaly.

II. Şu Kanun resmi taýdan çap edilen gününden güýje girýär.

Türkmenistanyň Prezidenti
Gurbanguly Berdimuhamedow.


Aşgabat şäheri. 2016-njy ýylyň 12-nji sentýabry.